Uchaguzi Malawi: Utabiri wa Wataalamu wa Mambo Wageuka Batili
Wakati uchaguzi umekwisha na rais aliye madarakani Bingu wa Mutharika ameshaapishwa kwa muhula wake wa pili na wa mwisho, wanablogu wa Malawi (mabloga) bado wanashangaa kuona maendeleo kinyume na utabiri wa wengi, haswa ule watalaamu wa mambo. Utabiri wa kwanza ulikuwa kwamba ushindani ungelikuwa wa karibu sana. Haukuwa. Pili kulikuwa na mtazamo kwamba Wamalawi wangepiga kura kwa kufuata mistari ya ukabila. Hawakufanya hivyo. Masuala mengine ya uchaguzi ambayo yalikuwa yakijadiliwa na wanablogu au “Mabloga” yalijumuisha namna ambavyo redio za kwenye mtandao wa intaneti zingeweza kuwapasha Wamalawi waishio ughaibuni habari kama zinavyotokea, kadhalika jinsi bunge jipya litakavyokuwa, je nini watakachofanya wabunge wengi wapya ambao wana shahada za za uprofesa wa chuo kikuu pamoja na kazi za kimataifa, wenye shada za falsafa, kadhalika shahada nyingine za juu.
Blogu ya Chingwe’s Hole inatoa maoni juu ya utabiri ambao haukutokea, kisha anachambua orodha ya mambo sita ambayo yameufanya uchaguzi wa mwezi Mei 2009 kuwa wa kihistoria. Kwa mujibu wa Chingwe’s Hole, miundo mikuu ya taasisi za Malawi ilifanya kazi nzuri. Na pia kuhusu uwezekano wa mwisho wa shughuli za kisiasa kwa kiongozi wa chama cha Malawi Congress Party (MCP) mwenye umri wa miaka 77, Bwana John Tembo, uchaguzi huu pia ulihitimisha zama za viongozi wa kiuzalendo ambao wametawala Malawi kuanzia mwaka 1964, jambo ambalo Paul Tiyambe Zeleza pia ameling’amua. Imedaiwa kwamba Bwana Tembo amependekezwa kuwa mgombea wa MCP katika uchaguzi ujao wa 2014, kwa mujibu wa Chris Banda kwenye mtandao wa Malawitalk. Suala la tatu analozungumzia Chingwe’s Hole ni kuwa namna ya upigaji kura ilisukumwa na masuala ya maendeleo dhidi ya wajihi wa wagombea, kadhalika dhidi ya ukabila. Suala la nne na la tano la kihistoria kuhusu uchaguzi huu kwa mujibu wa Chingwe’s Hole. Suala la mwisho linazungumzia jinsi wataalamu wa mambo walivyokisia vibaya uwezo wa mpinzani mkuu, John Tembo, haswa matokeo ya mseto alioingia na chama cha United Democratic Front (UDF). Kuhusiana na suala hili Chingwe’s Hole anakosoa:
Na hatimaye uchaguzi umeonyesha utupu wa wataalamu wa mambo ya kisiasa nchini Malawi. Wataalamu wetu wa kisiasa wanaonukuliwa sana hawajui ni nini wanachokizungumzia… wanashupalia kuchambua siasa kwa mitazamo ilei le ya kizamani na walionekana kusimamisha maono yao kwa hulka badala ya utafiti na tabaruku. Ungewasikiliza ‘wataalamu wetu wa mambo ya siasa’ mseto wa vyamba vya upinzani ulipaswa kushinda kwa kishindo kikuu; uchaguzi ungekuwa wa ushundani wa karibu”. Bingu alifanya makosa makubwa kwa kumchagua mtu kutoka kusini kuwa mgombea mwenza; kukua kwa uchumi hakujawanufaisha Wamalawi n.k….
Kama mmoja wa wachambuzi wa mambo amabye alitabiri ushindi wa MCP/UDF na mgombea wake John Tembo, Boniface Dulani anakiri wakati kura zilipokuwa bado zinahesabiwa wakati ilipodhihirika kwamba Bingu wa Mutharika anageuza yale yaliyokuwa yakitarajiwa:
Lazima nikiri kuwa sikutegemea ushindi unaoanza kudhihirika kutokana na matokeo ya upigaji kura ambayo yanatangazwa hivi sasa. Kwa kila hali, inaonekana kuwa Mutharika anaelekea kuibuka na ushindi mithili maporomoko ya ardhi. Wakati Bingu anafanya vizuri kwenye majimbo ya kaskazini kama ilivyotabiriwa, kadhalika nafanya vizuri katika majimbo ya kati na kusini.
Kwa mwanablogu Greenwell Matchaya, ushindi wa rais aliye madarakani nchini kote unaweza ukawa unaashiria mwisho wa siasa za kikabila:
Kwanza, ushindi mkubwa wa Bingu mbele ya mseto wa nguvu wa upinzani ni ushindi wa kwanza kuusikia katika Afrika. Zaidi ya hapo, ukweli kwamba hapakuwepo na tuhuma zozote za wizi wa kura, kunaufanya ushindi wake uwe wa haki na wa kuvutia. Chama cha Bingu, DDP, kimeshinda uchaguzi wa rais kwa kura takriban 2,730,630 wakati mseto wa MCP/UDF uliambulia kura 1,270,057, kura takriban 200, 000 pungufu ya zile za Bingu […]. Ujumbe mkuu unaotolewa na takwimu hizi ni kuwa Bingu alichaguliwa na taifa zima, na unazua wazo kuwa pengine uongozi bora unaweza kutokomeza sarakani ya ukabila ambayo wengi wetu tulidhani ilikuwa bado inazengea kutafuna siasa na maisha yetu.
Clement Nyirenda pia anatoa maoni kuhusu jinsi ambavyo wachambuzi wa mambo walivyokosea kutabiri, na anadhani kuwa upigaji kura uliompa ushindi rais aliye madarakani ulikuwa ni wa kihistoria:
[…] Wataalamu wa mambo walidhani kuwa john Tembo angepata kura nyingi kwenye majimbo ya kusini wakati angemshinda kabisa Mutharika kwenye majimbo ya kati, ambayo ni ngome ya MCP. Mutharika alitarajiwa kupata ushindi katika majimbo yenye watu wachache ya kaskazini.
Mwisho wa yote, wataalamu wa mambo wamedhihirika kuwa wamekosea kwa sababu Dr. Mutharika alitangazwa mshindi kwa zaidi ya asilimia 60 ya kura. Tangu kuanza kwa mfumo wa demokrasi ya vyama vingi, sijawahi kuona kuona mgombea urais akipata kura kutokea kona zote za nchi kama hivi.
Na maneno ya kuhimidi yanaendelea na Cryton Chikoko ambaye anaandika katika nafsi ya tatu kwa kutumia jina la bandia la “Rambler”:
Rambler anakiri kuwa alikuwa hatarajii Wamalawi kupiga kura kwa kufuata sifa za mgombea. Rambler alifikiria kwa makosa kwamba kama livyokuwa katika chaguzi zilizopita siasa za majimbo zingetawala. Uchaguzi wa 2009 umekuwa ni staajabu ya kuvutia. Upepo mpya katika siasa yetu.
Victor Kaonga anaienzi kazi ambayo idhaa za redio ziliifanya katika kuwapasha watu habari za matokeo wakati wa kusubiri Tume ya Uchaguzi ya Malawi (kutangaza matokeo). Katika mtandao wa Malawian Internet listserv, inashukuriwa kazi ambayo redio ilifanya hasa stesheni ya Zodiak Broadcasting, ambayo inatangaza katika Malawi yote, na hivi karibuni ilianza kutangaza moja moja kwenye mtandao wa intaneti. Listserv pia imejadili namna ambavyo bunge jipya litakavyokuwa, hasa ikizingatiwa kwamba kuna idadi kubwa ya wasomi wa kimalawi ambao wamechaguliwa kuingia bungeni, jambo ambalo pia lilijadiliwa na Chingwe’ Hole. KAtika mtandao wa Nyasanet, swali la ni nani atakayechaguliwa kwenye baraza la mawaziri linajadiliwa katika msingi wa wasomi waliochaguliwa kuingia kwenye baraza la wawakilishi, ambalo linafananishwa na kongamano la wasomi. Mwanablogu Kondwani Munthali ameshatoa baraza lake la kufikirika la Mawaziri.
Mada za Habari

Anza mazungumzo
Mada za Habari
Kumbukumbu za Mwezi
- Disemba 2020 1 ujumbe
- Oktoba 2020 4 jumbe
- Septemba 2020 8 jumbe
- Agosti 2020 2 jumbe
- Julai 2020 1 ujumbe
- Juni 2020 1 ujumbe
- Aprili 2020 1 ujumbe
- Februari 2020 2 jumbe
- Oktoba 2019 2 jumbe
- Agosti 2019 2 jumbe
- Juni 2019 3 jumbe
- Mei 2019 10 jumbe
- Aprili 2019 14 jumbe
- Machi 2019 10 jumbe
- Februari 2019 11 jumbe
- Januari 2019 2 jumbe
- Disemba 2018 2 jumbe
- Novemba 2018 1 ujumbe
- Oktoba 2018 1 ujumbe
- Agosti 2018 3 jumbe
- Julai 2018 11 jumbe
- Juni 2018 12 jumbe
- Mei 2018 12 jumbe
- Aprili 2018 6 jumbe
- Januari 2018 2 jumbe
- Disemba 2017 3 jumbe
- Septemba 2017 1 ujumbe
- Agosti 2017 8 jumbe
- Julai 2017 8 jumbe
- Juni 2017 5 jumbe
- Mei 2017 5 jumbe
- Aprili 2017 9 jumbe
- Machi 2017 15 jumbe
- Februari 2017 8 jumbe
- Januari 2017 6 jumbe
- Disemba 2016 2 jumbe
- Novemba 2016 12 jumbe
- Oktoba 2016 16 jumbe
- Septemba 2016 7 jumbe
- Agosti 2016 5 jumbe
- Julai 2016 15 jumbe
- Juni 2016 15 jumbe
- Mei 2016 8 jumbe
- Aprili 2016 8 jumbe
- Machi 2016 10 jumbe
- Februari 2016 8 jumbe
- Januari 2016 1 ujumbe
- Disemba 2015 1 ujumbe
- Novemba 2015 10 jumbe
- Oktoba 2015 7 jumbe
- Septemba 2015 4 jumbe
- Agosti 2015 4 jumbe
- Julai 2015 2 jumbe
- Juni 2015 15 jumbe
- Mei 2015 12 jumbe
- Aprili 2015 30 jumbe
- Machi 2015 3 jumbe
- Februari 2015 25 jumbe
- Januari 2015 5 jumbe
- Novemba 2014 9 jumbe
- Oktoba 2014 21 jumbe
- Septemba 2014 32 jumbe
- Agosti 2014 2 jumbe
- Julai 2014 51 jumbe
- Juni 2014 24 jumbe
- Mei 2014 57 jumbe
- Aprili 2014 60 jumbe
- Machi 2014 67 jumbe
- Februari 2014 43 jumbe
- Januari 2014 12 jumbe
- Disemba 2013 29 jumbe
- Novemba 2013 50 jumbe
- Oktoba 2013 32 jumbe
- Septemba 2013 25 jumbe
- Agosti 2013 9 jumbe
- Julai 2013 34 jumbe
- Juni 2013 33 jumbe
- Mei 2013 28 jumbe
- Aprili 2013 18 jumbe
- Machi 2013 3 jumbe
- Februari 2013 12 jumbe
- Januari 2013 20 jumbe
- Disemba 2012 16 jumbe
- Novemba 2012 8 jumbe
- Oktoba 2012 21 jumbe
- Septemba 2012 13 jumbe
- Agosti 2012 16 jumbe
- Julai 2012 26 jumbe
- Juni 2012 21 jumbe
- Mei 2012 3 jumbe
- Aprili 2012 19 jumbe
- Machi 2012 10 jumbe
- Februari 2012 2 jumbe
- Januari 2012 10 jumbe
- Disemba 2011 16 jumbe
- Mei 2011 10 jumbe
- Aprili 2011 22 jumbe
- Februari 2011 4 jumbe
- Januari 2011 10 jumbe
- Disemba 2010 4 jumbe
- Novemba 2010 7 jumbe
- Oktoba 2010 6 jumbe
- Septemba 2010 10 jumbe
- Agosti 2010 13 jumbe
- Julai 2010 20 jumbe
- Mei 2010 2 jumbe
- Aprili 2010 16 jumbe
- Machi 2010 22 jumbe
- Februari 2010 22 jumbe
- Januari 2010 41 jumbe
- Disemba 2009 47 jumbe
- Novemba 2009 56 jumbe
- Oktoba 2009 29 jumbe
- Septemba 2009 3 jumbe
- Agosti 2009 6 jumbe
- Julai 2009 10 jumbe
- Juni 2009 11 jumbe
- Mei 2009 5 jumbe
- Aprili 2009 7 jumbe
- Machi 2009 3 jumbe
- Februari 2009 18 jumbe
- Januari 2009 12 jumbe
- Novemba 2008 3 jumbe
- Oktoba 2008 9 jumbe
- Septemba 2008 12 jumbe
- Agosti 2008 9 jumbe